Trong kỷ nguyên số hóa, “doomscrolling” – hành vi lướt điện thoại không ngừng nghỉ và vô thức – đã trở thành một vấn đề nan giải, tước đi quỹ thời gian quý báu và làm giảm năng suất đáng kể của hàng triệu người. Từ việc kiểm tra mạng xã hội liên tục đến đọc tin tức tiêu cực mà không có mục đích, chúng ta dễ dàng rơi vào trạng thái “tê liệt màn hình”, lãng quên những công việc quan trọng cần hoàn thành trong ngày. diemhencongnghe.com, với sứ mệnh định vị là nguồn thông tin công nghệ uy tín và chuyên sâu cho độc giả Việt, luôn tìm kiếm và giới thiệu những giải pháp công nghệ hữu ích giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Và Steppin, một ứng dụng di động độc đáo, đã nổi lên như một câu trả lời tiềm năng cho thách thức này, đưa quyền kiểm soát thời gian sử dụng điện thoại trở lại tay người dùng, hoặc chính xác hơn, đặt nó dưới sự điều khiển của đôi chân bạn.
Steppin hoạt động dựa trên một ý tưởng đơn giản nhưng đầy sáng tạo: bạn phải “kiếm” thời gian sử dụng các ứng dụng bị chặn bằng cách hoàn thành một lượng bước đi nhất định. Đây không chỉ là một ứng dụng quản lý thời gian màn hình thông thường mà còn là một công cụ khuyến khích lối sống năng động, kết nối trực tiếp giữa sức khỏe thể chất và kỷ luật kỹ thuật số. Bài viết này sẽ đi sâu vào trải nghiệm thực tế với Steppin, phân tích cách nó giúp thay đổi thói quen sử dụng điện thoại, những ưu điểm nổi bật và cả những thách thức còn tồn tại, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện nhất cho độc giả đang tìm kiếm giải pháp hiệu quả cho chứng nghiện điện thoại thời hiện đại.
Vì Sao Tôi Quyết Định Dùng Ứng Dụng Steppin?
Giống như nhiều người thuộc thế hệ Millennials hay Gen Z, và thẳng thắn mà nói, cả các bậc phụ huynh của chúng ta, tôi cũng thường xuyên thấy mình lãng phí hàng giờ đồng hồ mỗi ngày chỉ để lướt điện thoại vô định. Hàng giờ trôi qua mà không hay biết, và tôi thường cảm thấy không đủ thời gian để hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng trong danh sách việc cần làm. Với tính chất công việc tại nhà, chiếc điện thoại luôn ở ngay bên cạnh tôi suốt cả ngày, khiến việc đặt nó xuống một khi đã cầm lên trở nên vô cùng khó khăn.
Tôi đã thử vô số kỹ thuật khác nhau để giảm thời gian sử dụng màn hình, nhưng luôn tìm được lý do để dùng điện thoại, và rồi, chỉ trong chớp mắt, bốn giờ lướt web đã trôi qua. Với mức trung bình hơn tám giờ sử dụng màn hình mỗi ngày – bao gồm tất cả các loại ứng dụng và trang web, không chỉ riêng mạng xã hội – vấn đề này ngày càng trở nên nghiêm trọng đối với tôi. Tuy nhiên, việc tải ứng dụng Steppin là một kỹ thuật mà tôi chưa từng thử qua. Tôi nghĩ, tại sao không thử một cái gì đó mới? Nó chắc chắn không thể làm tình trạng nghiện điện thoại của tôi tồi tệ hơn được.
Giao diện Thời gian sử dụng màn hình trên iPhone 14 Pro Max, minh họa vấn đề nghiện điện thoại
Một Tuần Trải Nghiệm Steppin: Những Bài Học Giá Trị
Tôi lần đầu tải Steppin vào một tối Chủ nhật muộn. Trước đó, tôi đã bắt đầu thực hiện những thay đổi trong cuộc sống để khuyến khích việc sử dụng điện thoại ít hơn, dành nhiều thời gian hơn cho các hoạt động ngoài trời và tổng thể là một ngày làm việc hiệu quả hơn, bao gồm cả việc tránh kiểm tra hộp thư đến trước giữa trưa. Việc khám phá Steppin đã giúp tôi kết hợp tất cả những mục tiêu này lại với nhau, với hy vọng có thể giảm thời gian sử dụng điện thoại trong khi vẫn năng động và cuối cùng là làm việc hiệu quả hơn.
Vì tôi đã cố gắng ra ngoài nhiều hơn vào ban ngày, Steppin đến vào đúng thời điểm hoàn hảo. Tôi luôn có ý định không sử dụng điện thoại vào buổi sáng, vì vậy việc lên lịch một buổi đi bộ vào giữa trưa hầu hết các ngày rất phù hợp với tôi, vì nó xây dựng số phút thời gian màn hình khả dụng sau thời gian tôi cho phép bản thân sử dụng điện thoại.
Tôi làm nghề trông thú cưng và dắt chó đi dạo, vì vậy khi có khách hàng cần đi bộ, tôi dễ dàng tích lũy thời gian sử dụng màn hình sớm hơn trong ngày so với những ngày ở nhà. Điều này vừa là lợi ích vừa là một lời nguyền, vì việc ra ngoài đi bộ sớm hơn trong ngày là có lợi, nhưng sau đó, sự cám dỗ khi biết mình có thời gian sử dụng màn hình khả dụng lại thôi thúc tôi sớm hơn so với việc tôi biết mình không có thời gian nào. Khi mới cài đặt Steppin, tôi đã đặt các tùy chọn của mình. Tôi chọn các tùy chọn mặc định, bao gồm: reset vào lúc nửa đêm, tích lũy bước chân hàng ngày và 100 mét đi bộ sẽ tạo ra một phút thời gian sử dụng màn hình.
Thông báo từ ứng dụng Steppin yêu cầu hoàn thành mục tiêu bước chân để mở khóa ứng dụng, minh họa cơ chế hoạt động của Steppin
Thói Quen Mang Điện Thoại Mới: Lợi Hay Hại?
Thông thường, tôi cố gắng để điện thoại trong phòng ngủ khi bắt đầu thói quen buổi sáng của mình. Tôi không bao giờ mang điện thoại vào phòng tắm trừ khi nó đã ở trong túi. Tôi cũng không cầm điện thoại khi đi bộ xuống bếp hay từ phòng này sang phòng khác trong nhà. Thường thì, tôi cố gắng để điện thoại ở cạnh giường trong khi làm việc tại văn phòng suốt cả ngày, với mục đích tránh bị phân tâm nhiều hơn.
Tuy nhiên, kể từ khi tải Steppin, tôi nhận thấy mình mang điện thoại đi khắp mọi nơi với hy vọng có thể kiếm thêm một hoặc hai phút thời gian bằng cách tích lũy bước đi từ việc đi lại vô thức quanh nhà. Điều này thực sự đi ngược lại mục đích ban đầu khi tải Steppin. Nhưng có lẽ đó là mức độ nghiêm trọng của chứng nghiện điện thoại của tôi.
Vào những ngày tôi biết mình không thể ra ngoài đi bộ cho đến buổi tối, việc bị chặn hoàn toàn khỏi mạng xã hội khiến tôi cảm thấy lo lắng. Tôi không có một ngôi nhà lớn, nhưng tôi đã tự tạo lý do để đi xuống bếp hoặc từ phòng ngủ đến văn phòng vào giữa trưa, chỉ với hy vọng có thể đạt được 100m đi bộ đầu tiên và kiếm được một phút thời gian, phòng trường hợp tôi cần dùng các ứng dụng trong trường hợp khẩn cấp.
Tất nhiên, điều này thật vô lý, và trong suốt một tuần sử dụng Steppin, tôi nhận thấy mình ít làm điều này hơn. Kết quả là tôi đã biến việc đi bộ có chủ đích thành một phần trong thói quen hàng ngày, mang lại lợi ích cho việc quản lý thời gian và sức khỏe của mình. Theo thời gian, việc sử dụng Steppin đã khiến tôi ít phụ thuộc vào điện thoại hơn, ngay cả khi ban đầu nó làm tôi ám ảnh với nó nhiều hơn.
Hạn Chế Về Tùy Biến Sau Thiết Lập Ban Đầu
Mặc dù các tùy chọn trong Steppin có thể tùy chỉnh và khá linh hoạt, nhưng một khi bạn đã thiết lập chúng ban đầu, việc thay đổi sẽ trở nên ít linh hoạt hơn. Điều này là do hệ thống dựa trên chuỗi thành tích (streak-based system) được áp dụng. Nếu bạn thay đổi tùy chọn sau này, bạn sẽ mất chuỗi thành tích của mình.
Trong các quy tắc tự đặt của tôi về các ứng dụng “tốt” hoặc “xấu”, các ứng dụng nhắn tin là “tốt” và các ứng dụng lướt (scrolling apps) là “xấu”. Tôi muốn duy trì khả năng liên lạc cho công việc, bạn bè, gia đình hoặc các tổ chức mà tôi tham gia, và không muốn cảm thấy mình bị cô lập xã hội khi loại bỏ quyền truy cập vào các ứng dụng nhắn tin.
Steppin không có sự phân biệt giữa việc chặn một tên miền (domain) và một ứng dụng (app). Do đó, mặc dù tôi cố gắng giữ ứng dụng Facebook Messenger không bị chặn nhưng chặn tên miền Facebook (vì tôi không cài ứng dụng Facebook), tôi thấy thật khó chịu khi ứng dụng Messenger cũng bị chặn. Điều này có lẽ có thể tránh được nếu tôi cài đặt Facebook để có thể chặn ứng dụng thay vì tên miền – nhưng điều đó dường như phản tác dụng với tôi.
Thời gian reset vào lúc nửa đêm, vì vậy bất kỳ bước đi nào tôi đã kiếm được trong ngày đều không còn giá trị một khi tôi thức dậy. Nhìn chung, đây là một hệ thống tuyệt vời, vì nó có nghĩa là không có gì hấp dẫn tôi tắt báo thức điện thoại và bắt đầu lướt ngay lập tức.
Tôi thiền sau khi thức dậy mỗi sáng bằng cách sử dụng các video trên YouTube. Ban đầu, tôi muốn chặn YouTube vì nó khuyến khích việc lướt vô thức hoặc xem các video dài mà không có ý định rõ ràng. Nhưng điều đó có nghĩa là tôi không có bất kỳ bước đi nào tích lũy khi thức dậy vào buổi sáng và không thể truy cập các video thiền của mình. Vì vậy, tôi đã phải bỏ chặn YouTube – và tôi nhận thấy mình lại “doomscrolling” hoặc xem các video dài hơn trong suốt cả ngày, vì tôi không thể chặn YouTube.
Giao diện cài đặt Quy tắc và Hạn chế trên ứng dụng Steppin, hiển thị các tùy chỉnh chặn ứng dụng và thiết lập mục tiêu đi bộ
Tôi rất mong muốn có một cài đặt để chọn thời gian cụ thể cho các ứng dụng bị chặn hoặc bỏ chặn. Tôi biết nếu tôi không reset vào lúc nửa đêm và cho phép bản thân truy cập các ứng dụng cho đến sau khi thức dậy, tôi sẽ lại “doomscrolling” trong khoảng thời gian đó. Tôi thực sự không có khả năng tự kiểm soát.
Steppin Giúp Tôi Giảm Doomscrolling Như Thế Nào?
Khi đã tích lũy đủ thời gian trên Steppin, tôi nhận thấy mình không còn “doomscrolling” nhiều như trước nữa. Trước đây, tôi thậm chí không bao giờ để ý đến thời gian mình lướt, và thường dành đến hai giờ đồng hồ lướt liên tục trong trạng thái vô hồn khi tôi “chỉ kiểm tra tin nhắn trong năm phút”.
Không giống như chức năng Thời gian sử dụng màn hình (Screen Time) của iPhone, mà tôi đã cài đặt từ nhiều năm trước, Steppin có nhiều tùy chọn hơn về thời gian bạn có thể bỏ chặn ứng dụng. Các tùy chọn của iPhone Screen Time chỉ cho phép một phút (chỉ cung cấp tùy chọn đó một lần mỗi ngày, cho mỗi ứng dụng), 15 phút hoặc tắt cho phần còn lại của ngày.
Biểu đồ thống kê thời gian sử dụng màn hình trung bình 6 giờ, minh họa sự thay đổi tích cực sau khi dùng Steppin
Steppin cung cấp các tùy chọn từng phút cho đến thời gian tối đa hiện tại bạn đã kiếm được từ việc đi bộ. Kể từ khi tải Steppin, ý nghĩ chủ động chọn 30+ phút đã khiến tôi kinh hãi. Tôi chủ yếu chỉ chọn hai phút – tùy chọn mặc định – hoặc thậm chí chỉ một phút. Những khoảng thời gian ngắn này cho phép tôi sử dụng mạng xã hội một cách có chủ đích, và tôi đã ngạc nhiên khi thấy hai phút thực sự dài như thế nào trong những trường hợp này. Bạn có thể làm được rất nhiều việc trong hai phút khi bạn không ở trong trạng thái vô hồn.
Sức Mạnh Của Cảm Giác “Tội Lỗi” Và Hệ Thống Streak
Steppin hoạt động dựa trên một hệ thống chuỗi thành tích (streak-based system), tương tự như Duolingo – một thói quen hàng ngày khác của tôi. Năng suất được trò chơi hóa (gamified productivity) hoạt động thành công vì chúng ta, với tư cách là con người, không thích cảm giác tội lỗi khi thất bại. Ngay cả khi đó là một điều bình thường như sử dụng điện thoại.
Lần duy nhất tôi cảm thấy mình cần sử dụng một ứng dụng mạng xã hội trước khi kiếm được bất kỳ thời gian nào, việc cố gắng chọn tùy chọn bỏ qua chặn đã nhắc một cửa sổ bật lên thông báo rằng tôi sẽ mất chuỗi thành tích nếu tôi bỏ chặn. Điều đó ngay lập tức khiến tôi cảm thấy tồi tệ, và tôi nhận ra lý do tôi sử dụng ứng dụng đó không quá quan trọng. Nó có thể đợi thêm vài giờ nữa cho đến khi tôi đi bộ được vài bước sau này.
Thông báo phá vỡ chuỗi thành tích trên ứng dụng Steppin khi người dùng muốn bỏ qua chặn, làm nổi bật cơ chế thúc đẩy tinh thần kỷ luật
Chuỗi thành tích giúp ích rất nhiều, nhưng ngay cả quá trình bỏ chặn một ứng dụng thông qua Steppin cũng khiến bạn phải đặt câu hỏi về mức độ bạn cần sử dụng ứng dụng hoặc điện thoại của mình ngay từ đầu. Không giống như thông báo Thời gian sử dụng màn hình của iPhone, là một hệ thống một cú nhấp chuột, Steppin là một quy trình nhiều bước. Điều này đặt nhiều ý định và sự gián đoạn hơn vào quyết định sử dụng một trong các ứng dụng bị chặn của bạn. Khi bạn cài đặt Steppin lần đầu, bạn đặt các tùy chọn cho các ứng dụng cần chặn. Một khi chuỗi thành tích của bạn đã bắt đầu, việc thay đổi bất kỳ tùy chọn nào sẽ phá vỡ chuỗi thành tích của bạn. Điều này thêm một yếu tố tội lỗi vì nó khiến tôi phải đặt câu hỏi về mức độ tôi thực sự cần sử dụng một ứng dụng nhất định hay không. Tôi đã giữ chuỗi thành tích của mình thay vì phá vỡ nó để sử dụng thêm.
Steppin Đã Cải Thiện Cuộc Sống Của Tôi Ra Sao
Trong số rất nhiều kỹ thuật tôi đã thử trong những năm qua để giảm thời gian sử dụng màn hình hoặc tránh “doomscrolling”, việc cài đặt ứng dụng Steppin đã thành công nhất. Steppin đã dạy tôi nhiều hơn về khả năng tự kiểm soát và quản lý thời gian đối với “doomscrolling”. Tôi sử dụng các ứng dụng hoặc tên miền bị chặn của mình – Instagram, Reddit, BBC News, LinkedIn và Facebook – với ý định thay vì lướt vô thức.
Tôi thậm chí không sử dụng nhiều phút đã kiếm được, vì tôi chỉ chọn hai phút mỗi lần, và với việc nó nằm trong lương tâm của tôi, tôi nhận thấy mình không muốn lướt không ngừng nữa. Bất ngờ lớn nhất khi sử dụng Steppin là tôi nhận ra mình có thêm bao nhiêu thời gian trong ngày. Tôi hoàn thành công việc nhanh hơn, thường xuyên kết thúc ngay cả trước khi quy tắc “không kiểm tra hộp thư đến trước giữa trưa” của tôi có hiệu lực, và sau đó tôi ra ngoài đi bộ vào giữa trưa. Tất cả thời gian bổ sung này để làm việc hiệu quả hơn vào buổi chiều và buổi tối khiến tôi không còn muốn “doomscrolling”, và tôi thà đọc sách, làm đồ thủ công, hoặc trò chuyện với ai đó. Tôi không còn nhớ “doomscrolling” nữa và cuộc sống của tôi tốt đẹp hơn rất nhiều theo cách này.
Steppin không chỉ là một ứng dụng kiểm soát thời gian màn hình, nó còn là một công cụ mạnh mẽ giúp tái định hình mối quan hệ của chúng ta với công nghệ, khuyến khích một lối sống cân bằng và năng động hơn. Với những ai đang vật lộn với thói quen “nghiện” điện thoại và muốn tìm lại quyền kiểm soát cuộc sống số của mình, Steppin chắc chắn là một lựa chọn đáng để thử. Hãy để Steppin giúp bạn bước ra khỏi vòng lặp “doomscrolling” và khám phá giá trị thực của thời gian.
Bạn đã sẵn sàng để thay đổi thói quen số của mình? Hãy chia sẻ những suy nghĩ và trải nghiệm của bạn về Steppin hoặc các ứng dụng quản lý thời gian màn hình khác trong phần bình luận bên dưới. Để tìm hiểu thêm về các công nghệ và giải pháp tối ưu cuộc sống, đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo trên diemhencongnghe.com.
