Là một người thuộc thế hệ 25 tuổi, lớn lên cùng các tựa game đầu những năm 2000, tôi nhớ như in cái thời mà couch co-op (chơi game cùng nhau trên một máy) không phải là một tính năng “hay ho” để quảng cáo – đó đơn giản là cách mà chúng tôi chơi game. Từ chia màn hình trong NFS 2 SE, Tanaka 3D, hay thậm chí là Timesplitters 2, tôi đã có những khoảng thời gian tuyệt vời bên cạnh em trai mình với các tựa game couch co-op. Chơi game thời đó thật ồn ào, hỗn loạn và đầy tính chia sẻ.
Rồi, không biết từ lúc nào, nó dần trở nên tĩnh lặng. Các phòng chờ online thay thế những buổi ngủ lại nhà bạn, và các tựa game multiplayer bắt đầu ngoảnh mặt với chế độ local co-op (nhiều người chơi tại chỗ). Dần dần, chiếc tay cầm thứ hai bắt đầu phủ bụi. Tuy nhiên, một lần nữa, mọi thứ lại thay đổi. Chậm mà chắc, game couch co-op đang lén lút trở lại trong các cuộc thảo luận về game, và bằng cách nào đó, nó cảm thấy quan trọng hơn bao giờ hết.
5. Các nhà phát triển game indie chưa bao giờ quên điều gì làm nên sự đặc biệt
Họ chưa bao giờ từ bỏ game chia màn hình và couch co-op, ngay cả khi các nhà phát triển AAA đã làm vậy
Các studio game “bom tấn” (AAA) có thể đã chuyển hướng sang mô hình luôn cần kết nối mạng, nhưng còn các nhà phát triển game indie thì sao? Họ vẫn nhớ. Họ nhớ cảm giác chuyền tay nhau chiếc tay cầm, la hét vào mặt bạn bè giữa một trận đấu trùm, hay bị kẹt cứng ở cửa cùng đồng đội trong lúc bếp lửa bùng cháy ở Overcooked! (AYCE). Khi chế độ chia màn hình dường như trở thành một di tích sắp lụi tàn, tôi nhớ cảm giác dũng cảm đáng kinh ngạc ở những tựa game như Blur, Split/Second, và Rocket League.
Các tựa game như Moving Out, A Way Out, và Brothers: A Tale of Two Sons không ra mắt với những đoạn trailer hoành tráng hay chiến dịch marketing toàn cầu. Chúng ra đời từ trái tim. Những tựa game này không được thiết kế để tăng giá trị cổ đông – chúng được thiết kế cho những tràng cười, sự hỗn loạn vui vẻ và khoảnh khắc chiến thắng cùng nhau. Đó là điều khiến những game này nổi bật – không có battle pass, không có phần thưởng đăng nhập hàng ngày, không có thứ hạng PvP để cày cuốc. Chỉ có bạn, một người bạn, một màn hình, và âm thanh của niềm vui chân thật, không bị pha tạp – một điều quá hiếm hoi trong ngành game hiện đại.
Hình ảnh tổng hợp các game couch co-op và indie thành công như It Takes Two
4. Cuộc sống hậu đại dịch khao khát sự hiện diện thể chất trở lại
Game online vẫn tuyệt vời, nhưng không gì sánh được với việc chơi game cùng nhau trực tiếp
Đã có lúc chơi game online là một sự tiện lợi. Sau đó, nó trở thành một “dây nối”. Trong thời gian đại dịch, game là cách chúng ta duy trì kết nối – từ những buổi “lật kèo” trong Among Us đến những đêm dài trong Warzone. Chúng ta cười cùng nhau, nhưng ở những nơi khác nhau. Và chúng ta biết ơn vì điều đó.
Nhưng bây giờ, chúng ta đã trở lại phòng khách. Trở lại cùng một không gian. Và có điều gì đó trong chúng ta đã khác. Có một khao khát về sự hiện diện – về những cái liếc mắt hiểu ý, về những cú huých nhẹ vào người bạn ngồi cùng ghế sofa, về việc thực sự có mặt ở đó. Couch co-op hoàn toàn phù hợp với tâm trạng này. Đó là kiểu tụ tập ít tốn công sức lý tưởng. Không lo mic bị lỗi. Không lo độ trễ (lag). Không có tiếng vọng khó chịu. Chỉ có đồ ăn vặt, những câu nói đùa và bản game NBA hoặc WWE 2K cuối cùng mà bạn có thể còn giữ trong thư viện game của mình. Cá nhân tôi chắc chắn đã rất nhớ sự ấm áp của việc chơi game trực tiếp, và tôi không thể vui hơn khi thấy nó đang trở lại mạnh mẽ như vậy.
Ảnh bìa game Split Fiction của Hazelight Studios, một game couch co-op nổi bật
3. Phần cứng hiện đại cuối cùng đã hỗ trợ trở lại
Đồ họa mượt mà không còn đòi hỏi mọi tài nguyên từ máy chơi game nữa
Lý do này thực sự là điều mà không nhiều người nghĩ đến, nhưng nó khá quan trọng. Trong “thời kỳ đen tối” khi từ “chia màn hình” nghe có vẻ cấm kỵ, các máy PS3, PS4 và các đối thủ Xbox của chúng đã đẩy mạnh đồ họa và lối chơi đến mức local co-op trở thành một gánh nặng kỹ thuật. Chạy cùng một tựa game đòi hỏi cấu hình cao hai lần trên cùng một màn hình là điều không thể vào thời điểm đó khi các thế hệ console đang có những bước nhảy vọt lớn, và các nhà phát triển đã chọn sự trung thực của hình ảnh thay vì niềm vui chia sẻ. Đáng buồn thay, game couch co-op đã phải trả giá cho điều đó.
Nhưng bây giờ thì sao? Công nghệ đã theo kịp. PS5 và Xbox Series X/S có đủ sức mạnh xử lý để hiển thị hai hoặc nhiều góc nhìn mà không gặp khó khăn. Và tất nhiên, điều đó cũng được áp dụng cho các phiên bản PC. Quan trọng hơn nữa, một số nhà phát triển, đặc biệt là Hazelight, đang coi local co-op là một ưu tiên, chứ không phải chỉ là một ô đánh dấu cho có.
It Takes Two là một kiệt tác. Diablo IV mang đến trải nghiệm diệt quỷ kề vai sát cánh thực thụ. Khi các nhà phát triển học cách tận dụng phần cứng để phục vụ họ thay vì chỉ cố gắng nhét càng nhiều đa giác (polygon) càng tốt, chúng ta sẽ có được điều kỳ diệu. Loại kỳ diệu thuộc về phòng khách, chứ không chỉ là một sàn đấu esports.
Nhân vật game Split Fiction trên màn hình máy tính, minh họa cho việc các studio nên phát triển thêm game co-op
2. Những câu chuyện thành công đang thu hút sự chú ý – và mở ra cánh cửa
Game local co-op đang nhận được phản hồi tích cực, dẫn đến việc các nhà phát triển làm nhiều game hơn
It Takes Two không chỉ làm say đắm người chơi – nó đã càn quét các giải thưởng và bán được hàng triệu bản. Thậm chí, nó còn giành giải Game of the Year, và tựa game tiếp theo từ studio này, Split Fiction, đã chứng tỏ mình còn tốt hơn về quy mô và tham vọng, trong khi vẫn giữ đúng tinh thần chia màn hình. Khi những tựa game như vậy đạt được thành công vượt xa ngân sách của chúng, nó nói lên một điều quan trọng với các studio – người chơi muốn điều này. Họ sẽ tìm đến và mua nó – thành công đó mang tính lây lan. Các nhà phát hành giờ đây sẵn lòng “bật đèn xanh” cho những ý tưởng game couch co-op mà chỉ vài năm trước còn bị coi là mạo hiểm. Và các nhà phát triển? Họ đang trở nên dũng cảm hơn, sáng tạo hơn – tạo ra những tựa game xoay quanh niềm vui, sự hỗn loạn và sự hiện diện.
Chúng ta đang chứng kiến một khoảnh khắc “quay trở lại điểm xuất phát”: không phải là một trào lưu thoáng qua, mà là sự tái xuất hiện của một điều gì đó vượt thời gian. Không phải vì thị trường đòi hỏi, mà vì người chơi đã lặng lẽ, kiên trì “bỏ phiếu” cho nó – bằng thời gian, tiền bạc và những ký ức của họ. Và bây giờ? Các studio cuối cùng đã lắng nghe. Couch co-op không còn là “thị trường ngách” nữa. Đó là một thể loại đang tự khẳng định lại mình – từng màn hình chia nhỏ một. Hãy lấy ví dụ về Out of Words mới được công bố tại Summer Games Fest 2025. Đó là dấu hiệu của những điều tốt đẹp hơn sắp đến cho game couch co-op, nơi cốt truyện và trải nghiệm được xây dựng xung quanh khái niệm “cùng ngồi trên ghế sofa”.
Hình ảnh tổng hợp các game couch co-op thành công, minh chứng cho xu hướng trở lại của thể loại này
1. Có một khao khát hoài niệm về game “chơi chung”
Tôi sẽ luôn muốn chơi game chia màn hình, bất kể thời gian hay địa điểm nào
Thành thật mà nói – nếu bạn lớn lên cùng PS2, GameCube, hoặc OG Xbox, có khả năng rất cao là một số ký ức cốt lõi của bạn không chỉ về bản thân trò chơi, mà còn về người bạn đã chơi cùng. Những đêm khuya “cày” Tekken, những trận đấu đỉnh cao Budokai Tenkaichi, và những cuộc đối đầu chia màn hình NFS kết thúc bằng những tiếng la hét và cười đùa. Những khoảnh khắc đó mang một ý nghĩa khác biệt.
Khi chúng ta lớn hơn, loại hình chơi game đó trở nên khó tái tạo hơn. Nhưng không phải là không thể. Trên thực tế, nhiều người trong chúng ta hiện đang cố gắng chia sẻ phép màu đó với người khác – với bạn đời, con cái, bạn bè. Và couch co-op cung cấp cho chúng ta công cụ để làm điều đó.
Nó không chỉ còn là về trò chơi. Nó là về sự sẻ chia. Khám phá cùng nhau. Học cách vượt qua một màn giải đố platforming cùng với ai đó trong khi ngồi ngay bên cạnh họ, thay vì cách xa hàng trăm dặm chỉ dựa vào tai nghe và kênh thoại. Có một kiểu gắn kết đặc biệt chỉ xảy ra khi hai người cùng lúc hét lên “SANG TRÁI!” – và rồi cười phá lên khi chẳng ai làm theo.
Hình ảnh tổng hợp các nhân vật từ các game indie nổi tiếng, minh họa vai trò của game indie trong việc duy trì game couch co-op
Game Couch Co-op: Không phải xu hướng – mà là sự tái xuất
Đây không phải là một bài viết phản đối game online. Game online nhiều người chơi thật đáng kinh ngạc và nó sẽ luôn tồn tại. Nhưng game couch co-op? Đó là linh hồn của việc chơi game mà chúng ta đã lãng quên. Và giờ đây khi nó đang trở lại, chúng ta nhận ra mình đã nhớ nó đến nhường nào.
Dù bạn đang đắm mình vào sự hỗn loạn với Joy-con, hồi sinh cho nhau trong Streets of Rage 4, hay lại làm cháy thêm một món ăn trong Overcooked chỉ vì ai đó rõ ràng đã không để ý bộ đếm thời gian – những khoảnh khắc đó rất quan trọng. Chúng ở lại trong bạn. Trong một thế giới nơi mọi thứ ngày càng trở nên cô lập và kỹ thuật số, hành động đơn giản là ngồi xuống, cạnh nhau, và chia sẻ một màn hình? Điều đó giống như một sự nổi loạn. Một sự nổi loạn đẹp đẽ, mạnh mẽ.
