Video game thường bị xem là “kẻ thù” của năng suất, làm hao phí thời gian và làm giảm khả năng tập trung vào công việc. Tuy nhiên, quan điểm này chưa hoàn toàn chính xác. Khi được sử dụng một cách chiến lược, chơi game thực sự có thể mang lại những lợi ích đáng kể, giúp tăng cường hiệu suất và thúc đẩy năng suất làm việc của bạn, ngay cả trong những ngày bận rộn nhất.
1. Phát Triển Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề
Nhiều tựa game đưa người chơi vào các tình huống phức tạp, đòi hỏi tư duy sáng tạo để tìm ra lời giải và tiếp tục cuộc chơi. Chẳng hạn, các game giải đố như Portal hay The Witness yêu cầu bạn tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau và suy nghĩ độc đáo để vượt qua những thử thách “hack não”.
Trò chơi giải đố The Witness trên console PlayStation 4 với phong cảnh nghệ thuật
Một ví dụ khác là các game xây dựng bộ bài (deck builder) như Slay the Spire hoặc thể loại game chiến thuật thời gian thực (RTS) như Sid Meier’s Civilization VII. Những trò chơi này buộc người chơi phải thử nghiệm các giải pháp khác nhau, quản lý và tối ưu hóa tài nguyên để vượt qua chướng ngại vật khó khăn. Khi chơi và thành công trong các thể loại game này, bạn có thể cải thiện tư duy linh hoạt (cognitive flexibility) – một kỹ năng quan trọng giúp bạn giải quyết nhiều vấn đề trong các tình huống thực tế.
2. Giảm Căng Thẳng và Cải Thiện Tâm Trạng
Căng thẳng có thể gây ra hàng loạt tác động tiêu cực về thể chất và tâm lý, khiến bạn khó tập trung vào công việc hiện tại và dễ rơi vào vòng xoáy trì hoãn. Trong khi nhiều công nghệ khác có thể giúp giảm stress, video game cũng là một phần không thể thiếu trong đó.
Ví dụ, video game mang lại niềm vui, sự hấp dẫn và cảm giác thành quả. Trong một số trường hợp phù hợp, chơi game thậm chí có thể giúp bạn đạt được trạng thái dòng chảy (flow state) tương tự như thiền định. Những tác động tích cực này giúp giảm căng thẳng hoặc cải thiện tâm trạng, cho phép bạn quay lại làm việc với tinh thần thư thái và tràn đầy năng lượng hơn. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn các tựa game thư giãn để xả stress, tránh những game có độ khó cao như Dark Souls hay các game Soulslike khác, bởi chúng có thể làm tăng thêm áp lực. Tôi thường chơi một tựa game di động tên là Mini Metro. Đây là một trò chơi đơn giản về việc xây dựng hệ thống đường sắt bằng cách kết nối các điểm. Tôi thường chọn chế độ Endless (vô tận) để loại bỏ trạng thái thua cuộc, giúp tôi thư giãn và tận hưởng việc xây dựng các hệ thống đường sắt hiệu quả.
Giao diện trò chơi Mini Metro đang hoạt động trên điện thoại iPhone
Ngoài ra, có rất nhiều game di động nhẹ nhàng khác mà bạn có thể thưởng thức. Ngay cả các game console và PC như Animal Crossing: New Horizons, Stardew Valley, Tetris Effect: Connected, Jusant và Farming Simulator 25 cũng được biết đến là có tác dụng thư giãn hiệu quả.
3. Phá Vỡ Sự Đơn Điệu, Chống Mệt Mỏi Tinh Thần
Khi bạn làm việc liên tục trong một khoảng thời gian dài cho cùng một nhiệm vụ, não bộ có thể trở nên kiệt sức. Trong những tình huống như vậy, việc nghỉ ngơi và làm một điều gì đó khác biệt thường hữu ích để tránh tình trạng kiệt sức (burnout). Đó là lý do tại sao các công cụ quản lý năng suất như kỹ thuật Pomodoro lại hiệu quả đến vậy.
Thay vì làm những việc thụ động trong giờ giải lao như xem video YouTube hoặc lướt mạng xã hội, hãy thử một hoạt động năng động và cuốn hút. Video game có thể đóng vai trò như một công cụ tuyệt vời để ngắt quãng ngày làm việc, cung cấp sự tương tác tích cực giúp làm mới tâm trí bạn. Tôi thường chọn các game di động, vốn được thiết kế cho những phiên chơi ngắn, mang tính giải trí nhẹ nhàng. Một ví dụ điển hình có thể là Tetris hoặc Shovel Knight Pocket Dungeon.
4. Rèn Luyện Sự Kiên Trì và Vượt Qua Thử Thách
Video game củng cố tính kiên trì bằng cách cho bạn thấy rằng nỗ lực luôn được đền đáp. Khi đối mặt với một thử thách và thất bại, game khuyến khích bạn phân tích tình huống, học hỏi từ sai lầm và thử lại. Và khi bạn thành công, bạn sẽ được thưởng bằng các cấp độ mới, kỹ năng, nội dung hoặc các phần thưởng khác trong game.
Đây là một trong những lý do khiến nhiều nền tảng học tập, như Duolingo và Khan Academy, áp dụng gamification (trò chơi hóa) thông qua các điểm số, cấp độ, thành tích và huy hiệu. Việc này thúc đẩy sự kiên trì và tạo động lực cho người dùng tiếp tục học tập bất chấp những thử thách.
Các logo của ứng dụng năng suất được trò chơi hóa (gamified productivity apps)
Bất cứ điều gì khuyến khích sự kiên trì đều có thể điều kiện hóa tâm trí bạn coi thất bại là con đường dẫn đến thành công. Ngay cả những game casual như Tetris và Candy Crush – miễn là bạn không mua các vật phẩm tăng cường (booster) – cũng là những ví dụ điển hình về lợi ích này. Điều này không chỉ dành riêng cho những người yêu thích các game khó nhằn.
Giao diện trò chơi Tetris đang chạy trong cửa sổ terminal của Linux
5. Động Lực Hiệu Quả cho Một Ngày Làm Việc
Vào những ngày cảm thấy đặc biệt thiếu năng suất, tôi luôn tự nhắc nhở rằng nếu không hoàn thành khối lượng công việc trước 5 giờ chiều, tôi sẽ phải làm việc suốt đêm và không thể tận hưởng những tựa game yêu thích của mình. Đây là một cách để sử dụng game như một động lực để làm việc hiệu quả.
Một người đang chơi game Microsoft Solitaire trên màn hình điện thoại di động
Điều này giúp tôi tập trung hoàn toàn vào công việc đang làm mà không nghĩ đến việc muốn chơi game ngay lập tức. Thay vào đó, tôi luôn mong đợi một buổi chơi game hoành tráng như một phần thưởng xứng đáng sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Tôi đã đề cập đến các tựa game và ví dụ cụ thể vì không phải game nào cũng có tác dụng. Những game mang lại niềm vui vô nghĩa hoặc phần thưởng tức thì thực sự có thể là “kẻ hủy diệt” năng suất. Hãy ưu tiên những game mang lại phần thưởng trung gian – những thứ bạn thực sự phải nỗ lực để đạt được – để thực sự hưởng lợi cho năng suất của mình. Đồng thời, hãy duy trì các ranh giới nghiêm ngặt bằng cách đặt ra các điều kiện cụ thể về thời điểm bạn có thể chơi (ví dụ: trong giờ ăn trưa hoặc sau khi hoàn thành công việc hàng ngày).
Kết luận, video game không chỉ là một hình thức giải trí đơn thuần mà còn là một công cụ mạnh mẽ để nâng cao năng suất làm việc nếu được sử dụng một cách có ý thức và thông minh. Từ việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề và kiên trì, giảm căng thẳng, phá vỡ sự đơn điệu cho đến việc trở thành động lực hiệu quả, game có thể mang lại những lợi ích bất ngờ cho hiệu quả công việc của bạn. Điều quan trọng là biết cách lựa chọn game phù hợp và thiết lập ranh giới rõ ràng để tận dụng tối đa những giá trị mà chúng mang lại. Hãy thử áp dụng những phương pháp này và chia sẻ trải nghiệm của bạn với chúng tôi tại diemhencongnghe.com nhé!
