Tóm tắt
- Nhiều smartphone ngày nay sở hữu cảm biến camera chính cực kỳ sắc nét, độ phân giải từ 50 đến 200 megapixel. Con số này cao hơn cả nhiều máy ảnh chuyên nghiệp sử dụng.
- Trên thực tế, phần lớn số megapixel đó được dùng để cải thiện hiệu suất chụp thiếu sáng và zoom kỹ thuật số. Zoom kỹ thuật số có những hạn chế đáng kể nếu đẩy quá xa.
- Một camera tele chuyên dụng sẽ vượt trội so với zoom kỹ thuật số miễn là có thông số kỹ thuật tốt. Do đó, điều quan trọng là phải tìm hiểu kỹ công nghệ camera của điện thoại trước khi mua.
Trước khi có thể biến viết lách thành công việc toàn thời gian, tôi từng làm nhiếp ảnh gia bán thời gian. Dù không phải là bậc thầy như Richard Avedon, nhưng tôi biết cách làm việc với ánh sáng studio và máy ảnh DSLR, và điều đó đủ để kiếm được một vài dự án. Tôi bắt đầu với chiếc Nikon D70, sau đó nâng cấp lên D300.
Chiếc D300 đã phục vụ tôi rất tốt cho đến khi tôi bán nó, nhưng nó khá lỗi thời so với tiêu chuẩn hiện đại. Máy có cảm biến 12,3 megapixel quá nhiễu để sử dụng ở ISO trên 1600, hoặc thậm chí chỉ ISO 800. Hãy so sánh với chiếc iPhone 16 Pro của tôi hiện tại, có cảm biến chính 48 megapixel và đôi khi có thể chụp trong điều kiện gần như bóng tối nhờ sự kết hợp xử lý phần mềm và chống rung quang học. Tôi ước gì có được khả năng đó khi chụp tiệc cưới. Ngày nay, một số điện thoại thậm chí còn sở hữu số megapixel cao “ngớ ngẩn”, từng được coi là đỉnh cao của công nghệ, chẳng hạn như Samsung Galaxy S25 Ultra với con số lên tới 200 megapixel.
Tuy nhiên, dù là khi chọn điện thoại hay máy ảnh chuyên dụng, tôi vẫn đánh giá cao một ống kính tele zoom xa hơn là một cảm biến chính có độ sắc nét cao nhất có thể. Tôi sẽ giải thích lý do tại sao.
Vì sao nhà sản xuất điện thoại nhấn mạnh cảm biến chính sắc nét hơn?
Không chỉ là khoe thông số
Hãy tạm gác lại một chút – giá trị của một cảm biến chính siêu sắc nét là gì? Xét cho cùng, cảm biến trên chiếc D300 của tôi đủ tốt để in ảnh chân dung khổ 8×10 inch. Một cảm biến 200 megapixel về lý thuyết có thể xuất ra ảnh có độ phân giải 12.240 x 6.320 pixel, vượt xa một TV 8K, chưa nói đến một khung ảnh bạn treo trên tường. Theo giả thuyết, bạn có thể chụp ảnh để in trên biển quảng cáo khổng lồ bên đường cao tốc.
Câu trả lời là các nhà sản xuất điện thoại không thực sự chạy theo độ phân giải tối đa. Thay vào đó, họ đang hướng đến hai điều, đầu tiên là độ nhạy sáng. Với cảm biến lớn hơn, các điểm ảnh (pixel) có thể được “ghép” lại với nhau (pixel binning) để cải thiện hiệu suất chụp trong điều kiện thiếu sáng. Bạn tạm thời hy sinh độ phân giải, nhưng có một bức ảnh 12 megapixel sử dụng được vẫn tốt hơn một bức ảnh 50 megapixel bị nhiễu và mờ. Trong điều kiện đủ sáng, việc ghép điểm ảnh có thể được giảm bớt.
Nhà sản xuất điện thoại đang theo đuổi hai điều: độ nhạy sáng và hiệu ứng zoom giá rẻ.
Cảm biến lớn cũng là một cách rẻ tiền để tạo ra hiệu ứng zoom. Vì một hình ảnh 4K có thể nằm gọn nhiều lần trong một hình ảnh 100 hoặc 200 megapixel, bạn thường có thể cắt (crop) ảnh để zoom mà hầu như không làm mất chi tiết đáng kể. Với xử lý phần mềm, các vấn đề tiềm ẩn có thể được che giấu.
Camera tele chuyên dụng phức tạp hơn nhiều. Chúng không chỉ cần một cảm biến riêng mà còn cần một hệ thống ống kính lớn hơn, rất khó nhét vào kích thước nhỏ gọn của smartphone. Đó là lý do nhiều thiết bị cao cấp có phần gù camera rất lớn. Do đó, “zoom kỹ thuật số” có thể rẻ hơn nhiều so với zoom quang học thực sự.
Một người đang sử dụng điện thoại Google Pixel 9 để chụp ảnh
Vì sao giới chuyên nghiệp chuộng ống kính tele?
Với thông số tốt, dĩ nhiên rồi
Hãy lưu ý rằng tôi đã nói cảm biến chính lớn tạo ra hiệu ứng zoom “giá rẻ”. Thực tế, bạn chỉ đơn giản là phóng to một phần của hình ảnh ở xa hơn. Điều đó không chỉ có nghĩa là tiềm ẩn việc mất chi tiết, mà còn phóng đại bất kỳ khuyết điểm nào, như nhiễu cảm biến hoặc bụi bẩn. Và ảnh càng bị cắt nhiều, khả năng bạn nhận thấy các điểm ảnh riêng lẻ càng cao, vì bạn đang làm việc với ít điểm ảnh hơn. Bạn có thể dùng zoom kỹ thuật số để phóng to đỉnh tòa nhà Empire State từ Hoboken – nhưng bức ảnh kết quả có thể là một mớ điểm ảnh vỡ.
Giao diện phần mềm chỉnh sửa ảnh Affinity Photo, minh họa việc cắt (crop) ảnh
Zoom kỹ thuật số cũng có thể làm tăng cường các quang sai, chẳng hạn như biến dạng do nhiệt. Ống kính tele cũng bị ảnh hưởng bởi những vấn đề này, nhưng các quang sai ít nhất sẽ ít nổi bật hơn trong khung hình.
Bạn có thể dùng zoom kỹ thuật số để phóng to đỉnh tòa nhà Empire State từ Hoboken — nhưng bức ảnh kết quả có thể là một mớ điểm ảnh vỡ.
Ngoài tất cả những điều này, có một sự khác biệt rõ rệt về phối cảnh với zoom quang học. Ống kính tele có xu hướng làm phẳng chủ thể với hậu cảnh và giúp dễ dàng tạo ra hiệu ứng độ sâu trường ảnh nông (xóa phông), ít nhất là khi chủ thể ở gần. Đây là lý do tại sao các nhiếp ảnh gia chân dung thường sử dụng ống kính 70-120mm khi ống kính 50mm về lý thuyết đã đủ. Kết quả cho ra trông “nghệ thuật” hơn, thiếu từ nào đó tốt hơn để diễn tả.
Lưu ý ở đây là camera tele phải đạt được những thông số nhất định. Bất kỳ thứ gì dưới 12 megapixel đều đáng đặt câu hỏi, và ngay cả khi vượt ngưỡng đó, cảm biến tele có xu hướng hoạt động kém hơn trong điều kiện thiếu sáng. Điều đó khiến chống rung quang học trở nên thiết yếu – đôi khi tôi vẫn gặp ảnh bị mờ với zoom 5x ngay cả trong điều kiện đủ sáng.
Một nhóm người đang chụp ảnh selfie bằng điện thoại Google Pixel 9 Pro
Camera 200 Megapixel có khiến bạn “thiệt thòi”?
Tùy vào trường hợp sử dụng
Bạn không nhất thiết phải “khổ sở” nếu sở hữu một chiếc điện thoại có camera chính megapixel cao nhưng ống kính tele thấp hoặc không có. Điều đó tùy thuộc vào tần suất các điều kiện chụp ảnh vượt ra ngoài phạm vi bình thường. Hầu hết ảnh thường được chụp ở khoảng cách gần chủ thể, không quá vài mét, và trong môi trường đủ sáng, quang cảnh rõ ràng. Trong những tình huống đó, việc cắt ảnh để zoom không phải là vấn đề lớn, vì điện thoại của bạn không cần phải phóng to nhiều.
Lý tưởng nhất, nhà sản xuất điện thoại sẽ cung cấp cả hai khía cạnh tốt nhất, biến camera tele zoom xa thành tiêu chuẩn và nâng cấp cảm biến đi kèm.
Khi bạn cố gắng đẩy giới hạn, đó là lúc zoom kỹ thuật số bộc lộ điểm yếu. Giả sử bạn đang tham dự một lễ hội âm nhạc mùa hè và cố gắng zoom vào ca sĩ chính từ cuối đám đông. Bạn có thể nhận được một bức ảnh có độ phân giải cao, có thể sử dụng được – nhưng đừng quá trông cậy vào điều đó. Zoom quang học nhìn chung sẽ đáng tin cậy hơn miễn là sân khấu được chiếu sáng tốt, bạn có đủ độ zoom cần thiết và có thể giữ tay vững.
Lý tưởng nhất, các nhà sản xuất điện thoại sẽ cung cấp cả hai khía cạnh tốt nhất, biến camera tele zoom xa thành tiêu chuẩn và nâng cấp cảm biến đi kèm. Điều đó chắc chắn sẽ xảy ra vào một lúc nào đó trong tương lai. Còn hiện tại, nếu bạn quan tâm đến chất lượng ảnh, tôi khuyên bạn nên tìm hiểu kỹ thông số camera chính xác của từng chiếc điện thoại trước khi mua.
