Thế giới máy tính (PC) liên tục thay đổi với tốc độ chóng mặt. Sự phát triển nhanh chóng này mang đến nhiều xu hướng công nghệ mới, đồng thời khiến không ít những xu hướng PC cũ từng gắn bó và thu hút sự quan tâm của người dùng trong nhiều năm dần lùi vào dĩ vãng. Dù tốt hay xấu, các xu hướng này đã mờ nhạt đi theo thời gian, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể nhớ về chúng một cách trìu mến. Lưu ý quan trọng là bài viết này sẽ chỉ thảo luận về các xu hướng PC phổ thông, không đề cập đến bất kỳ điều gì về các phân khúc cũ hơn hoặc các lĩnh vực khác của thế giới máy tính, như xu hướng NAS, server hay các máy tính đơn bảng (SBC).
Ổ cứng lưu trữ SATA
Có lẽ chưa sớm đi vào ‘thiên đường silicon’
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho cả ổ cứng HDD và SSD. Tuy nhiên, mọi thứ đã bắt đầu dịch chuyển chậm rãi. Nhiều hệ thống PC lắp sẵn (pre-built) ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn lưu trữ duy nhất là SSD NVMe. Phần lớn những người tự lắp ráp PC hiện nay cũng chỉ ưu tiên xây dựng cấu hình với SSD NVMe. Rất nhiều người lắp PC chỉ thích sử dụng SSD NVMe , đặc biệt là khi ngân sách vượt quá 25 triệu VNĐ. Rõ ràng, SATA cuối cùng sẽ chịu chung số phận với tiền bối của nó, PATA.
Ổ cứng SSD SATA Crucial BX500
Điều này sẽ không xảy ra sớm, bởi vì ổ cứng NAS vẫn là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số máy chủ cũ vẫn sử dụng ổ cứng lưu trữ SATA cho hoạt động hàng ngày của chúng. Nhưng rồi một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA trên sân khấu lắp ráp PC. Có thể SATA sẽ không tuyệt chủng ngay trong năm tới, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” sau 10 đến 12 năm nữa, và thời gian này sẽ ngắn hơn nếu chỉ xét riêng các PC phổ thông.
Cận cảnh chip NAND của Samsung 990 Evo
Liên quan
Cách chọn SSD: NAND, TLC, PCIe và SATA là gì?
Tìm hiểu mọi thứ bạn cần biết về SSD của mình.
Card đồ họa Low-profile
Gần như tuyệt chủng ngày nay
Chứng kiến sự lụi tàn chậm rãi của các card đồ họa low-profile là điều gây tiếc nuối đối với bất kỳ người đam mê lắp ráp PC nào. Mẫu GPU phù hợp với các bộ tản nhiệt low-profile gần đây nhất là Nvidia GeForce RTX 3050 phiên bản 6 GB. Có những mẫu GPU tùy chỉnh đặc biệt và mạnh mẽ hơn, như phiên bản GeForce RTX 4060 low-profile của Gigabyte. Tuy nhiên, các nhà sản xuất chip không còn dành nhiều nỗ lực để tạo ra một GPU phù hợp với tản nhiệt low-profile.
Card đồ họa GTX 1660 Ti và card đồ họa Low-profile GTX 1050 Ti đặt trên bàn
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng lắp ráp PC low-profile đã chết; các GPU low-profile vẫn tìm thấy ứng dụng của chúng trong nhiều tình huống. Vẫn có những người chuyên tâm thử nghiệm nhiều bản mod để lắp vừa các GPU cao cấp vào các case low-profile. Những người mua thông thường muốn một cấu hình low-profile thường chọn mua GTX 1650 LP.
Nhiều người lắp ráp khuyến nghị kết hợp RTX 3050 6 GB mới hơn với một bộ case OptiPlex giá rẻ để có một cỗ máy chơi game tiết kiệm. Tuy nhiên, xu hướng sử dụng các GPU low-profile này đang đơn giản là biến mất. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng nào cho sự hồi sinh của xu hướng này.
Một GPU Intel Arc lơ lửng trước màn hình
Liên quan
4 lý do tại sao GPU low-profile rất phù hợp cho các phòng lab tại nhà và NAS
Card đồ họa flagship ngốn điện có thể tuyệt vời cho PC gaming, nhưng bạn sẽ muốn thứ gì đó nhẹ nhàng hơn cho máy chủ gia đình.
Bàn phím có Numpad
Giờ đây được xem là ‘lỗi thời’
Hãy hỏi 10 người sở hữu PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad không, và hầu hết có thể sẽ trả lời thẳng thừng là không. Câu trả lời không ngạc nhiên, vì nhiều người dùng PC ngày nay thậm chí không cần numpad cho việc sử dụng hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esports. Bản thân ngành công nghiệp đang dịch chuyển theo hướng đó. Các bàn phím full-size có thể tùy chỉnh đầy đủ ngày càng ít phổ biến, và nhiều người đam mê thích một bàn phím không có numpad hơn là một bàn phím full-size “kiểu cũ” truyền thống có numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng cần là full-size mới có thể có numpad. Nhiều form factor nhỏ hơn vẫn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí còn không được coi là “phổ biến” so với sự hứng thú dành cho form factor TKL. Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ không tuyệt chủng sớm, nhưng xét theo xu hướng của ngành công nghiệp, rõ ràng chúng ta có thể dễ dàng đưa meta này vào danh sách các meta đang dần biến mất.
Card đồ họa cao cấp với yêu cầu nguồn điện hiệu quả
Tại thời điểm này đã trở thành ‘nghịch lý’
Lần cuối cùng bạn chứng kiến một card đồ họa cao cấp mà không yêu cầu một lượng đáng kể ngân sách nguồn điện của bạn là khi nào? Tất nhiên, một GPU sẽ ngốn điện nếu nó đủ mạnh, nhưng tôi đang nói về hiệu quả, không phải yêu cầu công suất thấp. Đã có một xu hướng tăng yêu cầu công suất tiêu thụ trong ba thế hệ gần đây, và xu hướng này đang tăng đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cung cấp một bức tranh rõ ràng về điểm này.
| Mẫu GPU (phân khúc 80 Ti/Super) | TDP của GPU |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W (+40%) |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W (-9.14%) |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W (+12.5%) |
Cổng kết nối nguồn trên card đồ họa RTX 5090, thể hiện xu hướng tiêu thụ điện năng cao của GPU cao cấp
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng dòng 80 Ti/Super không tăng yêu cầu nguồn điện ở mức độ như dòng 90 “Titan”. Nhưng sự tăng trưởng vẫn đáng chú ý. Đặc biệt, các GPU dòng 30 đã chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP của chúng. RTX 3080 Ti có TDP lên tới 350W, trong khi RTX 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm phá vỡ của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super. Tóm lại, ngày nay bạn phải sắm một bộ nguồn (PSU) khá “khủng”, không giống như những ngày trước đây khi bạn có thể sử dụng cùng một PSU cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
| Mẫu GPU (phân khúc 90/Titan) | TDP của GPU |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W (+12%) |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W (+25%) |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W (+28.5%) |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W (+27.78%) |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90. Tuy nhiên, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn rất nhiều khi Nvidia phát hành GeForce RTX 4090; với kích thước và yêu cầu nguồn điện khổng lồ, nhiều người lắp ráp PC đã không hài lòng. RTX 4090 vẫn còn có thể biện minh được nhờ hiệu suất tăng đáng kể. Nhưng điều đó không đúng với GeForce RTX 5090, thật không may. Nó hầu như không phản ánh bất kỳ cải thiện hiệu quả nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Vì vậy, tóm lại, chúng ta có thể sẽ thấy xu hướng này tiếp tục trừ khi bất kỳ nhà sản xuất nào đạt được một cột mốc kiến trúc lớn.
Card đồ họa giá rẻ phổ thông
Đang bị APU thay thế
Hầu hết mọi người lắp ráp PC đều nhớ về những card đồ họa giá rẻ, phổ thông có thể xử lý ít nhất các tựa game mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao trong khi vẫn thực sự thân thiện với ngân sách. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một GPU nào có giá dưới 5 triệu VNĐ. Lần ra mắt GPU giá cả phải chăng gần đây nhất là của Intel, với mẫu ARC B580 có giá MSRP chỉ 250 USD (khoảng 6.3 triệu VNĐ). Tuy nhiên, mức MSRP đó đã không được duy trì khi nó lên kệ; bạn không thể tìm thấy B580 với giá tốt, ngay cả tại thời điểm viết bài này. Và các GPU dành cho các hệ thống hoàn toàn phổ thông/nhập môn thì hầu như không tồn tại ngày nay.
Card đồ họa GTX 1660 Ti bên trong bộ PC gaming, đại diện cho phân khúc GPU phổ thông trước đây
Đáng buồn thay, các GPU giá cả phải chăng sẽ không sớm trở lại. Vì đồ họa tích hợp (iGPU) ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ ngày càng ít tập trung vào thị trường GPU giá rẻ theo thời gian. Và một ngày nào đó, APU cuối cùng sẽ thay thế các GPU phổ thông.
Mặt sau card đồ họa Intel Arc B580, một trong số ít các mẫu GPU giá rẻ được ra mắt gần đây
Tại thời điểm viết bài, APU mạnh nhất dành cho máy tính để bàn, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một card đồ họa phổ thông phổ biến là GeForce GTX 1650. Nhưng những người đang sử dụng CPU cũ hơn và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới hơn đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của các GPU siêu bình dân này. Vì vậy, sự trỗi dậy của APU chưa phải là một chiến thắng hoàn toàn, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng buồn là những người dùng vẫn bị mắc kẹt với các nền tảng cũ hơn có thể sẽ không được hưởng lợi từ sự phát triển này.
Mặt sau card đồ họa Intel Arc B580, một trong số ít các mẫu GPU giá rẻ được ra mắt gần đây
Liên quan
3 lý do tôi thực sự muốn Intel ra mắt một GPU Battlemage khác
Tất cả chúng ta đều cần chuyến tàu Intel Battlemage tiếp tục lăn bánh.
Lời kết
Không có gì mới khi phải nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng công nghệ theo thời gian, vì thế giới công nghệ không bao giờ ngừng phát triển. Một số xu hướng sẽ bị bỏ lỡ, một số thì không. Và những xu hướng được đề cập ở trên một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn có thể được tìm thấy trong tâm trí của những người lắp ráp PC kỳ cựu.
